Willem van Oranje

Willem van Oranje was een edelman die als jongeman veel wilde bereiken. Hij groeide uit tot een dwarsligger, een rebel. Toch wordt hij vaak de 'vader des vaderlands' genoemd. Hij legde de basis voor een nieuwe Nederlandse staat. Ook al was dat niet zijn bedoeling geweest…

Ineens was Willem een prins

Willem werd in 1533 op slot Dillenburg in Duitsland geboren. Toen hij 11 jaar oud was, erfde hij het prinsdom Oranje in Frankrijk. Voortaan was hij een prins. Karel de Vijfde eiste dat de nieuwe prins rooms-katholiek zou worden opgevoed, ook al waren zijn ouders protestant. Daarom groeide Willem vanaf zijn twaalfde op aan het keizerlijk paleis in Brussel. Hij kreeg een Franstalige opvoeding, want dat paste bij zijn stand.

Willem verzette zich tegen Filips II

Vanaf 1555 kreeg Willem van Oranje belangrijke banen. Hij werd lid van de regering, baas van het leger en  stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht. Willem werd één van de belangrijkste edellieden in de Nederlanden. Maar hoe belangrijker hij werd, hoe slechter het ging tussen hem en zijn koning, Filips II. De edelen die met Willem bevriend waren, waren het ook niet eens met Filips II. Net als Willem wilden de edelen dat Filips II minder streng was tegen de ketters. Ze waren er ook tegen dat Filips steeds meer ambtenaren stuurde om het land te besturen. Die ambtenaren waren namelijk geen edellieden. En dat betekende dat de edelen steeds minder macht kregen.

Daar komt ons volkslied vandaan

Willem en Filips II kregen steeds vaker ruzie. Na de Beeldenstorm in 1566 vluchtte Willem naar Dillenburg. Hij wilde van daaruit een einde maken aan de regering van de hertog van Alva. Alva was aangesteld door koning Filips II om in Nederland de orde terug te brengen. Vanaf 1568 deed Willem met zijn leger gewapende invallen in de Nederlanden. Maar hij voerde de strijd ook op een andere manier: via folders, strijdliederen en spotprenten. Aan die strijd hebben we ons volkslied, het Wilhelmus, te danken.

Bijna was het gelukt

In het begin hadden Willem van Oranje en zijn edelen niet veel succes. Pas toen de watergeuzen op 1 april 1572 Den Briel veroverden, kreeg de  opstand van Willem van veel meer kanten steun.
Het lukte Filips niet om de opstandelingen in Holland en Zeeland te verslaan. Dat was ook te danken aan het doorzettingsvermogen van Willem van Oranje. In 1576 sloten Holland en Zeeland in Gent vrede met de andere gewesten van de Nederlanden: de 'Pacificatie' van Gent. Het ideaal van Oranje was ineens heel dichtbij. Hij wilde graag dat de zeventien Nederlanden onder leiding van de adel één land vormden. Een land waarin de verschillende godsdiensten in vrede naast elkaar konden bestaan. Maar de vrede hield geen stand en de gewesten gingen weer uit elkaar.

Willem van Oranje wordt vermoord!

In 1580 loofde Filips II een beloning uit voor degene die Willem van Oranje zou doden. Willem schreef een brief om zich te verdedigen. En de Staten-Generaal van de opstandige gewesten schreven het ' Plakkaat van Verlatinghe'. Eigenlijk zeiden ze allebei hetzelfde: ze vonden dat ze gelijk hadden met hun opstand tegen Filips II. Hij was een heel slechte koning, een echte tiran, zeiden ze.
Op 10 juli 1584 werd Willem van Oranje doodgeschoten door Balthasar Gerards. Het leek even alsof Oranje niets had bereikt. Maar nog geen vijfentwintig jaar later hadden de opstandige gewesten zich ontwikkeld tot de Republiek der Verenigde Nederlanden. Willem van Oranje wordt gezien als degene die de basis had gelegd voor deze nieuwe staat.